บริหารตา วิถีเต๋า

ศาสตร์แห่งลมปราณของจีน เรียกกันว่า ชี่กง 氣功 Qi Gong. Qi / 气 ที่แปลว่า ลมปราณ + กง Gong 功 ที่แปลว่า ทำงาน,  รวมกันหมายถึง การทำงานของลมปราณ. การบริหารลมหายใจเพื่อธำรงสุขภาพ และโดยเฉพาะในศิลปะการต่อสู้ – Martial arts, เพื่อกระตุ้นและเสริมสร้างกำลังและความอดทนของร่างกาย ที่สอดคล้องกับกระบวนการหายใจ. เป็นเทคนิคที่ตั้งบนพื้นฐานของปรัชญาเต๋าและทฤษฎีแพทย์แผนจีน. ชี่กงเน้นกระบวนการภายในร่างกาย โดยผ่านการปฏิบัติภาวนา, การจินตนาการเห็นเป็นภาพพจน์, การเคลื่อนตัวที่ช้าและคงที่อย่างประณีต, และเทคนิคการหายใจ. ชี่กงเน้นการพัฒนาภายใน มากกว่าระบบไทคี TaiChi 太極 ที่เน้นพัฒนาร่างกายภายนอก ด้วยจังหวะการเคลื่อนตัวของส่วนต่างๆ ที่หลากหลายกว่า และที่ก็สอดคล้องกับจิตใจและลมหายใจด้วย. พื้นฐานของ Qi Gong เป็นปรากฏการณ์หนึ่งในประวัติศาสตร์วัฒนธรรมของจีน.

       เมื่อเรียนรู้วิถีแห่งเต๋าและหลักการพลังงานหมุนเวียนของลมปราณ ผู้เสนอวีดีโอนี้ได้นำมาใช้กับดวงตา และใช้เทคนิคนี้บริหารตาให้มารดาผู้สูงวัย ผู้มีตาเสื่อมลงไปมาก.  เขาช่วยบริหารตาให้มารดาติดต่อกันทุกวันๆ และได้ผลดี จึงจัดทำคลิปข้อมูลเผยแพร่เป็นวิทยาทาน.

      แพทย์แผนจีน เชื่อมดวงตากับอวัยวะอื่นๆ คือ ตับ ไต หัวใจ ปอดและม้าม. ตายังเป็นกระจกของจิตวิญญาณและสะท้อนสติปัญญา. ดวงตาจึงสำคัญมาก.  การบริหารตาตามหลักการของชี่กง ช่วยกระตุ้นพลังงานให้หมุนเวียนไปที่ดวงตา ทำให้ตาหายล้า จนอาจทำให้สายตาดีขึ้นด้วย.

ส่วนต่างๆของลูกนัยน์ตา ที่สัมพันธ์กับอวัยวะห้าชนิดของร่างกาย

เครดิตภาพ : https://www.generationqigong.com/blog/page/10

      ปัญหาเกี่ยวกับตาอาจมีสาเหตุหลายประการ, ประการหนึ่งที่แพทย์แผนจีนเตือนไว้ คือ ต้องรู้จักบริหารอารมณ์ความรู้สึกให้ดี ที่อาจเป็นสาเหตุของปัญหาแบบต่างๆเกี่ยวกับตา. สายตาสั้นบางชนิด อาจเป็นผลจากกรรมพันธุ์ หรือจากการเพ่งมองอะไรจุดเดียวติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน เช่นการทำงานกับคอมพิวเตอร์, การจ้องจอโทรศัพท์มือถือ, เด็กเล็กๆที่นั่งจ้องดูจอโทรทัศน์ตาไม่กระพริบ ทำให้มีตาแดง น้ำตาคลอ ต่อไปก็สายตาสั้นได้. สายตาสั้นยังอาจเกิดจากอารมณ์ความรู้สึก เช่นความเศร้า หรือความโกรธ. ความเครียด ความเพลียหรือเหนื่อยล้า ส่งผลกระทบต่อดวงตาทั้งสิ้น และทำให้เกิดปัญหาต่างๆเกี่ยวกับตาและสายตาได้. ตาแห้งหรือมีน้ำตาคลอเสมอ บอกให้รู้ว่าร่างกายอ่อนเพลีย.

       การบริหารตา อาจมีผลช่วยบรรเทาการมีสายตาสั้นหรือสายตายาว และลดปัญหาอื่นๆเช่นความดันภายในลูกตาเป็นต้น. การใช้ชี่กงบริหารตา(ดูท่าบริหารตาข้างล่างนี้) บนจุดรอบๆดวงตา ที่ตรงกับจุดในระบบฝังเข็ม (acupuncture) และการกลิ้งลูกตาไปมากับการนวดรอบๆดวงตา ช่วยให้สายตาดีขึ้นได้.   

       ผลจากการบริหารดวงตา จะดีมากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับความเพียรของผู้ทำเอง เพราะนี่ไม่ใช่ปาฏิหาริย์ที่เกิดชั่วข้ามคืน. ดูวิธีการบริหารตาแบบต่างๆ หากทำได้ทุกวันก็ดีมาก หากทำได้วันละสองครั้งเช้าเย็น ย่อมดีกว่า. เป็นวิธีที่ทุกคนทำได้ ทำที่ไหนก็ได้ (เลือกทำท่าที่สะดวกกับบริบทแวดล้อมส่วนตัว ย่อมได้, ดีกว่านั่งเฉยๆหรือพูดไม่หยุดเรื่องเดิมๆ).

1) ถูมือทั้งสองแรงๆ (จนฝ่ามือร้อน) ใจกลางของฝ่ามือ คือศูนย์รวมพลัง แล้วยื่นแขน แผ่มือออก(สู่ฟ้ากว้าง) เพื่อรับพลังงานจากท้องฟ้า(และแสงแดด) แล้วนำมือมาวางลงปิดตาทั้งสองข้าง ให้กลางฝ่ามืออยู่ที่ตา ปิดไว้สามสี่วินาที. ยื่นแบมือออกไปรับพลังงานจากท้องฟ้า เอากลับมาปิดตาอีก (เหมือนวักน้ำขึ้นลูบทั้งหน้า), ทำเช่นนี้สามครั้ง. ท่านี้เป็นท่าพักตา ทำได้ทุกเมื่อ พร้อมหายใจช้าและลึก.

2) ใช้นิ้วกลาง กดลงที่สองข้างหัวตา หายใจเข้า คลายการกด หายใจออก กดคลายๆ(ไม่ใช่กดแช่ไว้) แบบนี้แปดครั้ง. ดีกับการปรับสมดุลในกระเพาะปัสสาวะ และบรรเทาอาการหนังตากระตุก.

3) นิ้วกลางกดที่ลงหัวคิ้วสองข้าง หายใจเข้ากดลง คลายการกด หายใจออก แปดครั้ง. ช่วยบรรเทาอาการปวดศีรษะ (ที่มีหลายสาเหตุมากเช่นจากประสาท จากดวงตาหรือจากกระดูกเสื่อม) .  

4) กดนิ้วกลางลงตรงกลางคิ้ว กดลงหายใจเข้า คลายการกด หายใจออก แปดครั้ง. กระตุ้นการทำงานของดวงตาเมื่อตาล้า ปวดหัว หรือปวดประสาทตา)

5) กดนิ้วกลางลงที่หางตาสองข้าง กดแล้วคลายแบบเดียวกัน แปดครั้ง. ช่วยผ่อนความความตึงเครียดของตาที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพดินฟ้าอากาศฉับพลัน, ความอ่อนล้าในตาและในจิตใจ, จากเสียงอื้อในหู, การปวดเส้นประสาทใบหน้าเป็นต้น. (การกดเบาๆที่ขมับสองข้าง ก็ให้ผลแบบเดียวกัน)

6) กดนิ้วลงใต้กระบอกตาตรงกลางๆ กดคลายๆ แบบเดียวกัน แปดครั้ง. โยงไปถึงกระเพาะอาหาร. กดจุดนี้ช่วยให้มองอะไรชัดเจน.

ใช้นิ้วกลาง กดลงตามจุด 2, 3, 4, 5, 6 แปดครั้งในแต่ละจุด

กดคลายๆ ไม่ใช่กดแช่ตลอดเวลา 

เครดิตภาพ : PNGwave.com 

7) มือลงข้างตัว เปิดตากว้าง กลอกลูกตาขึ้นลง 20 ครั้ง

8) เปิดตากว้าง กลอกลูกตาจากซ้ายไปขวา ขวาไปซ้าย 20 ครั้ง

9) เปิดตากว้าง กลอกลูกตาเป็นแนวเฉียง จากบนซ้ายลงสู่ล่างขวา 20 ครั้ง

10) เปิดตากว้าง กลอกลูกตาเป็นแนวเฉียง จากบนขวาลงสู่ล่างซ้าย 20 ครั้ง

11) กลอกตาไป เป็นวงตามเข็มนาฬิกา แล้วทวนเข็มนาฬิกา 20 ครั้ง

12) กระพริบตาถี่ๆ 20 ครั้ง

13) กลับไปทำท่าที่หนึ่ง ถูมือสองข้างแรงๆ ยื่นแขนแบมือออกไปข้างหน้า รับพลังจากท้องฟ้า (หรือจากแสงอาทิตย์) เอามือมาปิดประกบหน้าและตา ให้ความร้อนจากมือซึมซับเข้าสู่ภายในดวงตา นับ 1-20.

14) ยกนิ้วชี้ขึ้น ตรงหน้า มองไปที่นิ้วชี้ แล้วมองออกไปไกลมากที่สุด (การเพ่งที่นิ้ว หรือจุดหนึ่งที่ไกลออกไป ให้เหมือนการปรับโฟกัสให้ชัดที่สุด. หมายความว่า มองเห็นว่าสิ่งที่ไกลๆไปนั้นคืออะไรชัดเจน บอกรายละเอียดได้เป็นต้น). สลับกันใกล้ไกลเช่นนี้ 20 รอบ (ดียิ่งขึ้น หากเร่งความเร็วขึ้นเรื่อยๆ จากใกล้ไปไกลมาใกล้ไปไกล)

(หมอตาโช เคยบอกว่าเล่นปิงปอง ดีต่อสายตา เพราะลูกตาเรามองตามลูกปิงปองที่อีกฝ่ายตีมาและตามลูกปิงปองที่เราตีกลับไป ตามองใกล้มองไกลสลับกันตลอดเวลา. คนจีนเล่นปิงปองมาแต่วัยเด็กเล็ก ลูกนัยน์ตาว่องไว ตาดีด้วย). นั่งอยู่ในรถ ก็มองใกล้สิ่งที่อยู่ในรถ แล้วมองไกลออกไปถึงรถคันหน้าๆโน้น ก็ใช้ได้เช่นกัน, หรือมองหน้าคนที่นั่งอยู่ข้างหน้า แล้วมองไกลออกไปด้านหลังคนนั้น. ตามหลัก ยิ่งไกลยิ่งดี นี่คือการบริหารตา แบบใกล้ไกล.

15) ถูมือไปมาให้ร้อน  เอาเนินมือ(ด้านนิ้วก้อย) แนบส่วนใต้กระบอกตานวดไปเบาๆตามแนวหัวตาสู่ปลายหางตา 10 กว่าครั้ง แล้วเปลี่ยนไปลงน้ำหนักตอนบนของกระบอกตา นวดแบบเดียวกันอีก 10 กว่าครั้ง จบลงด้วยการเลื่อนมือแนบสองข้างสันจมูก ลงสู่แก้มและคาง. แล้วนวดคิ้วและหน้าผาก. เอานิ้วกลางกดลงสองข้างขมับ กดคลายๆ 20 ครั้ง.

16) จบลงด้วยท่าหนึ่งที่คือท่าพักตา ถูมือแรงๆ ยื่นแขนแบมือออกไปรับพลังจากฟ้าจากแสง เอามาปิดประกบหน้า นิ่งสักสามสี่วินาที ทำเช่นนี้สามครั้ง ให้พลังเข้าสู่ในดวงตา. หายใจช้าและลึก.

17) ขอแทรกเสริมให้อีกท่าที่ดีมาก จาก SKT ของดร.สมพร กันทรดุษฎี เตรียมชัยศรี มหาวิทยาลัยมหิดล, ใช้สองนิ้วชี้ ถูขึ้นๆลงๆ จากหว่างคิ้ว ขึ้นไปสุดหน้าผาก ท่านี้นวดให้ใครก็ดีทั้งนั้น ตั้งแต่ทารกถึงคนแก่ ผ่อนคลายและเสริมพลังของ “ตาที่สาม” ที่คือ pineal gland ลึกลงใต้หน้าผากไปในสมอง. Cf. ตาที่สามของพระศิวะ. ทุกคนมี. ทำไมเรียกเป็นตาที่สาม เพราะ pineal gland เป็นจุดรับแสงสว่างที่อยู่ภายใน เหมือนสองตาที่อยู่ข้างนอก. ชาวอีจิปต์มีสัญลักษณ์รูปตา ที่เจาะจงตำแหน่งและรูปลักษณะของ pineal gland นั่นเอง. 

ทั้งหมดนี้เพื่อกระตุ้นพลังงานชี่ในดวงตา, ตาจะมีสุขภาพดีขึ้นๆตามลำดับ. 

การฟื้นฟูพลังในดวงตา เป็นสิ่งที่ทำได้ไม่ว่าอายุเท่าใด.

พบคอมเม้นต์ของคนนี้ ที่ลงไว้ใต้คลิปวีดีโอ ใช้ชื่อว่า Chris Mangeart เขียนว่า

เขาเองตั้งแต่อายุยี่สิบ ได้ดูแลย่า (87 ปี) ที่มองอะไรไม่เห็นแล้ว ด้วยการนวดตาบริหารตาให้เธอในทำนองคล้ายๆกันนี้ เพราะเขาไม่พอใจที่หมอบอกว่า ตาของย่านั้น กล้ามเนื้ออะไรๆมันเสื่อมหย่อนยานไปตามอายุ.  เขาจึงฝึกการบริหารตาให้ย่าของเขาเอง. ปรากฏว่าย่าของเขา สายตาค่อยๆดีขึ้น จนมองเห็นทุกอย่างชัดเจนและใช้ชีวิตตามปกติได้เหมือนคนดีๆทั่วไป ไปเดินเล่น ไปซื้อของได้ด้วยตัวเอง. ย่าของเขาถึงแก่กรรมเมื่ออายุ 90 เขาดีใจว่า อย่างน้อยในช่วงสามปีสุดท้ายของชีวิต ย่าได้เห็นโลก เห็นหน้าลูกหลาน และจากไปอย่างสงบ.  เขาเพิ่มเติมอีกว่า นอกจากการบริหารตาดังกล่าว ทุกเช้า เขาล้างตาให้ย่าด้วยน้ำเย็นๆเพื่อกระตุ้นเส้นโลหิตฝอยในลูกตา. นวดต้นคอให้, ให้ย่าลดน้ำตาลและกาแฟ.  ทุกอย่างเป็นไปด้วยดีและให้ผลดีแก่ย่าของเขา. ผู้คอมเม้นต์คนนี้ บอกว่า เมื่อเขาดูแลย่านั้น เขาอายุ 20 ตอนนี้เขาอายุ 76 แล้ว และยังคงสอนให้คนอื่นๆ.  (เป็นความสุขและความภูมิใจของครู)

คลิปที่เอามาให้ดู เป็นภาษาฝรั่งเศส ได้สรุปและเพิ่มเติมข้อมูลให้ตามข้างบน. ดูคลิปเอาท่าบริหาร (เริ่มต้นพูดยาวไปนิด เปิดไปที่ 2:12 min. เพื่อดูท่าบริหารเลย)

https://www.youtube.com/watch?v=RtOT7t_TYhc
La voie du TAO – Qi Gong des yeux : Exercices pour les yeaux. September 6, 2018.
วิถีเต๋า บริหารตาด้วยชี่กง ของเว็บ Soie-Zen du mouvement à l’éveil.
นำมาเล่า เพราะพวกเราก็สูงวัย  เราช่วยต่ออายุตาของเราเองได้ ตามหลักการบริหารตาดังกล่าว อยู่ที่เราจะขยันทำหรือไม่เท่านั้น. 

โชติรส รายงาน

๒ มีนาคม ๒๕๖๓.